روایت یکی از حریق‌های نادر جهان در تئاتر مستند «ده دقیقه داغ»
تاریخ انتشار: ۳۱ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۳۴۹۴۹
طراح و کارگردان نمایش «ده دقیقه داغ» گفت: این تئاتر برگرفته از موضوع حریقی در شهر اصفهان است که حدود ۱۶ سال گذشته در حجم گسترده‌ای اتفاق افتاد و یکی از حریق‌های نادر در سطح جهان بود که با اقدام به‌موقع آتش‌نشانان تلاشگر سازمان آتش‌نشانی شهرداری اصفهان کنترل و خاموش شد.
به گزارش ایمنا، تئاتر مستند فرمی از تئاتر است که برپایه‌ی اسناد (مدارک، پرونده‌ها، روزنامه‌ها، مصاحبه‌ها و…) به بازنمایی صحنه‌ای یک واقعه می‌پردازد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در تئاتر مستند اهمیت نمایشنامه‌نویس بسیار بیشتر از کارگردان است، به‌طوری‌که بعضی از این نمایش‌ها درواقع کارگردانی هم نداشتند. در این‌گونه نمایش‌ها نویسنده یا گروه نویسندگان موضوع را برای بازیگران شرح می‌دهند و هر بازیگر موظف است تا با مصاحبه باشخصیت حقیقی یا بامطالعه‌ی اسناد، تمام مستندات شخصیتی که باید بازی کند را جمع‌آوری کند. سپس گروه، همراه با نویسنده نمایشنامه را بر اساس مستندات جمع‌آوری‌شده آماده می‌کنند. مستندات ترتیب پیداکرده و تدوین موردنظر نمایشنامه‌نویس برای شکل گرفتن روایت انجام می‌شود. پس‌ازآن هر بازیگر مسئول و مالک شخصیتی است که به عهده گرفته و ازآنجاکه خود تمام تحقیقات موردنظر را در مورد آن انجام داده است هیچ‌کس بهتر از او شایسته‌ی بازی آن نخواهد بود.
اما درنهایت امر این نمایشنامه‌نویس است که تشخیص می‌دهد کدام سند قابل ارجاع و کدام نامعتبر است. کدام سند را می‌تواند کنار بگذارد و کدام سند اهمیت بیشتری داشته و می‌تواند بیشتر در نمایش موردتوجه قرار بگیرد. درواقع این موضوع نمایش و هدف نمایشنامه‌نویس است که مستندات را مشخص می‌کند.
تئاتر مستند ازآنجاکه معطوف به متن است زیبایی‌شناسی خاص خود را خلق می‌کند. یک نمایشنامه‌ی مستند مرزهای اجرا را درمی‌نوردد و در اجرا مداخله می‌کند و این متن تمهیدات اجرایی را برای نوعی زیبایی‌شناسی که بر میل به حقیقت استوار است شکل می‌دهد. در مقابل نیز مخاطب این نمایش با پذیرفتن این مسئله که در حال مشاهده‌ی واقعیت یا بخشی از واقعیت است، این تفاوت زیبایی‌شناسانه را می‌پذیرد و به دنبال زیبایی به معنای عام تئاتر نخواهد بود، بلکه این تشنگی حقیقت است که او را تا انتها پای نمایش ثابت نگاه می‌دارد. با توجه به مباحث ارائه‌شده و آشنایی با تئاتر مستند، بعد از مدت‌ها قرار است تئاتر مستند در شهر اصفهان با عنوان «ده دقیقه داغ» در تالار هنر برگزار شود.
محسن عرب زاده در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: از سال ۷۶ فعالیت هنری خود در رشته تئاتر را آغاز کردم و هرسال تقریباً یک نمایش را روی صحنه برده و اجرا کرده‌ام.
وی افزود: «ده دقیقه داغ» آخرین نمایشی است که کارگردانی آن را بر عهده داشته‌ام این نمایش که با یک وقفه شش‌ساله به روی صحنه می‌رود شانزدهمین نمایشی است که کارخواهم کرد چراکه شرایط جامعه و شیوع بیماری کرونا بر نبود اجرای آن طی سال‌های اخیر تأثیر داشت.
این کارگردان تئاتر بابیان اینکه نویسنده این نمایش محسن رهنما است، اظهار کرد: نمایش «ده دقیقه داغ» برگرفته از موضوع حریقی در شهر اصفهان است که حدود ۱۶ سال گذشته در حجم گسترده‌ای اتفاق افتاد و یکی از حریق‌های نادر در سطح جهان بود که با اقدام به‌موقع آتش‌نشانان تلاشگر سازمان آتش‌نشانی شهرداری اصفهان کنترل و خاموش شد.
وی خاطرنشان کرد: ازجمله اهداف من در اجرای نمایش تئاتر، تجربه کردن شیوه‌های مختلف این هنر ارزنده است به‌طوری‌که تلاش می‌کنم موضوع نمایش، با موضوعات روز جامعه و شهر اصفهان مرتبط و برای مخاطبین و علاقه‌مندان به هنر تئاتر جذاب باشد.
کارگردان نمایش «ده دقیقه داغ» بابیان اینکه برگزاری هنر نمایش تئاتر در جامعه بسیار محدودشده است، تصریح کرد: اگر مخاطبین تئاتر، سبک کمدی را دنبال می‌کنند به‌این‌علت است که نمونه‌های دیگر این رشته هنری یا اجرا نمی‌شود و یا به شکل بسیار محدودی برگزار می‌شود، درحالی‌که اجرای تئاتر در سبک‌های مختلف برای مخاطبین جذابیت بالایی خواهد داشت.
وی ادامه داد: این نمایش مستند به سبک روایتی در دکوری ساده اجرا خواهد شد که در دل این دکور همه‌ی زمان‌ها و شرایط جامعه روایت می‌شود.
هدف اجرای نمایش «ده دقیقه داغ»عرب زاده با اشاره به اینکه بهانه قصه ما، روایت نقش مهم آتش‌نشان است افزود: مسئله‌ای که در دل این نمایش گنجانده‌شده و از اهداف اصلی اجرای آن است، مسئله مرگ است تا نشان دهد مرگ چقدر به انسان‌ها نزدیک است و اگر فردی بداند چقدر با مرگ فاصله دارد در مدت باقیمانده عمر خود چه اقداماتی انجام خواهد داد.
وی اضافه کرد: این نمایش ویژه بزرگ‌سالان است اما به جهت حضور خانواده‌ها و فرزندان آنها، سعی می‌کنیم نمایش‌هایی که روی صحنه می‌روند را طوری اجرا کنیم تا برای مخاطبین نوجوانان نیز حرفی برای گفتن و آموزش دادن داشته باشیم.
کارگردان نمایش «ده دقیقه داغ» گفت: نمایش ده دقیقه داغ» از یکم تا بیست و هفتم تیرماه ساعت ۱۹:۳۰ در سالن نقش‌جهان تالار هنر اصفهان به روی صحنه خواهد رفت و علاقه‌مندان می‌توانند برای تهیه بلیت به سایت گیشه ۸ مراجعه کنند.
وی با انتقاد از کمبود فضاهای اختصاصی در حوزه هنرنمایشی افزود: تالار هنر، تنها سالن استاندارد است که برای اجرای نمایش و تئاتر مجهز به نور، صدا و تصویر کافی است.
عرب زاده بابیان اینکه این نمایش با همکاری و راهنمایی‌های آقای بقایی از شهرداری اصفهان نوشته‌شده، گفت: رسول هنرمند، محسن احمدی نیک، مهرزاد مشکل‌گشا و خانم‌ها شادی تیموری، مژگان نوایی، محبت جاوید و سارا احمدی در این نمایش به ایفای نقش می‌پردازند.
کد خبر 668531منبع: ایمنا
کلیدواژه: تالار هنر اصفهان دفتر تخصصی هنرهای نمایشی شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق نمایشنامه نویس تئاتر مستند شهر اصفهان روی صحنه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۳۴۹۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«شهر آفتاب مهتاب» اتفاقی آوانگارد در تئاتر دهه ۴۰
به گزارش خبرگزاری مهر، نهمین برنامه از سلسله جلسات نمایش فیلم تئاترهای شاخص با همکاری مشترک انجمن صنفی منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر و سینماتک خانه هنرمندان ایران، چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳، به نمایش فیلم تئاتر «شهر آفتاب مهتاب» به نویسندگی علی حاتمی و کارگردانی عباس جوانمرد (محصول ۱۳۴۵) اختصاص داشت.
پس از نمایش این فیلم تئاتر، نشست نقد و بررسی آن با حضور عباس غفاری (میزبان) و سیدمحسن حسن‌زاده (منتقد تئاتر) برگزار شد.
عباس غفاری در این برنامه گفت: این نمایش جز اولین تجربیات علی حاتمی در ادبیات فارسی و شعر کهن است. او در ادامه نیز در آثار دیگر چنین تلاشی را پی می‌گیرد و آثار مهمی را خلق می‌کند. «شهر آفتاب مهتاب» از جمله آثاری است که فقط برای ضبط تلویزیونی آماده شده و روی صحنه نرفته است.
سیدمحسن حسن‌زاده در ادامه این برنامه گفت: اگر بخواهیم درباره این نمایش صحبت کنیم باید در ۲ سطر بگویم که این اثر اتفاق بزرگ و سترگی در تاریخ نمایش ما است. زیرا پیشنهاد جدیدی در متن و کار گروهی در آن اتفاق می‌افتاد. البته اگر بخواهیم تنها با دیدن این نمایش، گروه هنر ملی را قضاوت کنیم، کم لطفی کرده‌ایم. زیرا این اثر تنها یکی از تجربیات گروه هنر ملی و از پیشنهادات آقای جوانمرد در آن زمان بوده است. در حقیقت پیشینه تشکیل گروه هنر ملی که به میانه دهه سی بر می‌گردد، اهمیت بیشتری دارد. زیرا اگر به این اتفاق از منظر تاریخی نگاه کنیم، باید بگوییم آنها در آن زمان پیشنهاد جدید، بدیع و حتی آوانگاردی را اراdه کرده‌اند و از همین رو باید مورد توجه قرار گیرند.
وی افزود: لازم است بگویم که شرایط هنرهای نمایشی ما تا پیش از سال ۳۲، خیلی نمود و گستردگی نداشته است. به هر حال همه این شکل از فعالیت‌ها در خیابان لاله‌زار و در تئاتر فردوسی، تئاتر دهقان و تماشاخانه‌های کوچکی چون تئاتر نصر با متون غربی و ترجمه شده‌ای که معمولا خود مرحوم نوشین (به عنوان چهره شاخص آن عصر که تئاتر فردوسی را پایه‌گذاری می‌کند)، آنها را آماده می‌کرده، جریان داشته است. بنابراین تمام آنچه که از آن زمان به ما ارث رسیده است، متون غربی ترجمه شده‌ای است که پیشنهاد اجرایی به آن صورت نداشته است. شاید بتوان گفت که متون ادبی هستند که انگار برای اجرا رفتن ترجمه نشده‌اند. آقای جوانمرد در مصاحبه‌ای می‌گوید: «نوشین خودش واژه‌ها را کمی صیقل می‌داد و باتوجه به تجربه و آگاهی که داشت آماده می‌کرد که در زبان بازیگر بگردد تا بتواند واژگان را به صورتی ادا کند که آن طمطراق و عصا قورت داده‌گی که آن زمان روی صحنه در بازی بازیگران نمود داشته، کمتر شود. البته او نیز به اینکه متون غربی مرجع اصلی فعالیت هنرهای نمایشی ماست، اعتقاد داشته است.» با این همه این اتفاق تا بعد از کودتای ۲۸ مرداد ادامه پیدا می‌کند.
این منتقد تئاتر در ادامه بیان کرد: بعد از کودتای ۲۸ مرداد با آتش کشیدن تئاتر سعدی و تعطیلی کلی هنرهای نمایشی در آن مقطع زمانی، جمع کوچکی به صورت اتفاقی در منزل شاهین سرکیسیان جمع می‌شوند. اکثر این افراد در آن زمان هنرجویان هنرستان هنرپیشگی بودند که از بد اتفاق به کودتای ۲۸ مرداد برخورد کرده و تمام آموخته‌های آنها بی‌ثمر و بی‌نتیجه مانده بود. در حالی که عطش کار کردن و تجربه کردن را داشتند. عباس جوانمرد، علی نصیریان، فهیمه راستکار، جمشید لایق، اسماعیل داورفر، خجسته کیا تعدادی از افراد حاضر در آن جمع بودند. وقتی امروز ما به تجربیات و اتفاقاتی که در آن منزل از سر گذرانده می‌شود، نگاه می‌کنیم، می‌توانیم بگوییم که آنجا یکی از جایگاه‌ها و پایگاه‌هایی است که بسیار در تاریخ هنرهای نمایشی ما اثرگذار است. زیرا از دل آن پیشنهادهایی بیرون آمده و اجرایی می‌شود که بعدها مشخصا می‌تواند اثرگذار باشد و جریانی را در هنر تئاتر ایجاد کند.
حسن‌زاده در ادامه گفت: آنچه که از عباس جوانمرد نقل می‌شود و ما به استناد آن می‌توانیم به واژگانی چون تئاتر مردمی و ملی برسیم؛ سال‌هاست بر سر زبان‌ها بوده و از سوی دولت‌های مختلف با آن بازی می‌شود تا به تعریفی برسند ولی اساسا شاید رسیدن به یک تعریف بزرگ‌ترین اشتباهی است که در این زمینه در حال رخ دادن است. در واقع این واژگان ماحصل تلاشی است که در این چند سال در منزل شاهین سرکیسیان اتفاق می‌افتد. البته شاهین سرکیسیان هم بسیار به متون غربی اعتقاد داشته است و از همین رو شروع به کار کردن این متون می‌کند اما آنها جایی برای اراdه آنچه که تجربه کرده‌اندT ندارند. بنابراین همان منزل کوچکی را که در خیابان رشت با مادر خود زندگی می‌کند، تبدیل به محفل تمرین، گعده و گفت‌وگو و صحبت می‌کند. اما این تجربیات بی‌نتیجه بوده و به صحنه ختم نمی‌شود.
وی ادامه داد: عباس جوانمرد، به این پیشنهاد فکر کرده و به سراغ یکی از متون هدایت می‌رود و متن داستان «درد و دل‌های آ میز یدالله» را تبدیل به نمایشنامه «محلل» کرده و آن را با علی نصیریان شروع به تمرین می‌کنند. در حقیقت در آنجا این تلنگر که ما در متن نمایشی به زبان جدیدی برسیم که بتواند با گستره بیشتری از مردم عادی ارتباط برقرار کند، زده می‌شود. بنابراین تلاش برای رسیدن به این زبان در مقابل زبان ترجمه‌ای که در آن زمان وجود داشته، نقطه‌ای می‌شود که تحول اولیه را ایجاد می‌کند.
وی افزود: عباس جوانمرد می‌گوید که برای رسیدن به این زبان و در حین تمرین‌ها، با علی نصیریان به مناطق جنوب شهر می‌رفتند تا ببینند که مردم عادی چطور صحبت می‌کنند و متوجه شوند که چطور می‌شود آنها را به کلام نمایشی یا دیالوگ درآورد. در نهایت فرجام این اتفاق تبدیل به اجرایی می‌شود که به دعوت مرحوم خانلری در دانشگاه تهران روی صحنه می‌آید. جوانمرد می‌گوید وقتی اجرا تمام شد، کل سالن فردوسی دانشگاه تهران در حیرت فرو رفته بود. چون آن مراسم مربوط به بزرگداشت صادق هدایت بود و قسمتی از آن به اجرای متن «محلل» اختصاص داشت. جوانمرد می‌گوید بعد از این سکوت، وقتی نور روی ما آمد، تماشاگران بدون درنگ ایستادند و شروع به تشویق ما کردند. حتی آقای سرکیسیان هم بعد از دیدن این تشویق باور کرد که ما می‌توانیم به سراغ زبان و کاراکترهای دیگری در متون نمایشی خود برویم.
این منتقد تئاتر در پایان صحبت‌هایش بیان کرد: آنها در موقعیتی این کار را انجام می‌دهند که هیچ پیشنهاد جدید و زبان متفاوتی غیر از آن زبان ترجمه‌ای روی صحنه نرفته بوده است. به این ترتیب روشنفکران آن زمان ناگهان با شکل تازه‌ای از اجرا و زبان مواجه می‌شوند. در واقع این نقطه شروعی بوده است که علی نصیریان و عباس جوانمرد تصمیم می‌گیرند تا فاز خود را از گروهی که سرکیسیان دور خود جمع کرده بود، جدا کنند و روی نمایش‌هایی کار کنند که قرار است تصویری از جامعه و مردمان خودشان ارایه دهد. این جسارت در آن مقطع زمانی به قدری اهمیت داشته است که باید بگویم شاید همین اتفاق سبب شده تا ما به مرور زمان با نمایشنامه‌نویسان و گروه‌هایی مواجه شویم که از دل این تجربه اعتقاد پیدا کردند که می‌شود اتفاق دیگری را رقم زد.
کد خبر 6095470
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود